Η ζωή μέσα από το φόβο του θανάτου

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει ένα κύριο χαρακτηριστικό: την άμεση μετάδοση μεγάλου όγκου πληροφοριών. Μέσα σε αυτό τον όγκο πληροφορίας, οι περισσότεροι «τυγχάνει» να εστιάζουμε αμέσως σε δυσάρεστα γεγονότα: σεισμοί, πλημμύρες, θάνατοι, χωρισμοί κλπ. Γιατί συμβαίνει αυτό; Ποιος ο λόγος που στεκόμαστε λίγο περισσότερο σε τέτοιες πληροφορίες;

Η απάντηση βρίσκεται σε δύο πράγματα. Το ένα είναι η υπενθύμιση του θανάτου. Του δικού μας θανάτου. Κάθε τέτοιο γεγονός μας υπενθυμίζει αυτό που ξορκίζουμε με φτυσίματα στον κόρφο μας, ενίοτε και με χτυπήματα σε τυχαία ξύλα. Δύο πράγματα είναι βέβαια: ο θάνατος και η ζωή.

Το δεύτερο είναι η επιλογή ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής… στον τρόπο που θαυμάζει συγκεκριμένα πράγματα και στο πως είναι αυτά τα πράγματα στον κόσμο. Χρήματα, καριέρα, κοινωνική καταξίωση, γρήγοροι έρωτες γεμάτοι έντονες και παράλληλα επιφανειακές συγκινήσεις κλπ. Ενας τρόπος ζωής που δεν μας επιτρέπει να θαυμάσουμε απλά την ύπαρξη αυτών των πραγμάτων και έτσι να μπορέσουμε να δούμε πίσω και μέσα από αυτά.

Αυτά τα δύο, συνδυαστικά, μας οδηγούν στο να βιώσουμε στιγμιαία την εμπειρία του Εμπενιζερ Σκρουτζ στο «Πνεύμα των Χριστουγέννων». Σε αυτό το βιβλίο ο Σκρουτζ, απορροφημένος από το θαυμασμό του για τα χρήματα, δουλεύει ακατάπαυστα, ζει σε ένα κρύο δωμάτιο επειδή δεν αγοράζει αρκετά ξύλα και είναι σκληρός με όσους ανθρώπους του έχουν απομείνει, δηλαδή τον μοναδικό του υπάλληλο που δουλεύει στο διπλανό, εντελώς παγωμένο, δωμάτιο. Μέχρι το σημείο που του εμφανίζεται το φάντασμα του θανόντος συνεταίρου του Μάρλεϊ, το οποίο του προσφέρει την ευκαιρία να αναθεωρήσει τη ζωή του μέσα από την επίσκεψη τριών πνευμάτων: του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.

Και τα τρία πνεύματα του έδειξαν το αποτέλεσμα της επιλογής του να θαυμάζει τα χρήματα και όχι την ίδια την ύπαρξη των χρημάτων, άρα και τη δυνατότητα να τα χρησιμοποιήσει. Ο θάνατός του, όπως του τον έδειξε το πνεύμα του μέλλοντος, ήταν εντελώς μοναχικός και τελικά χωρίς σκοπό.

Με το βίωμα του θανάτου του και με τη συνειδητοποίηση του θαυμασμού απλά της ύπαρξης των χρημάτων ο Σκρουτζ άλλαξε πορεία. Τα τρία πνεύματα τον οδήγησαν σε μία κατάσταση ετοιμότητας για προσωπική αλλαγή.

Αυτό είναι και το «μυστικό»: Η παύση του θαυμασμού των πραγμάτων και η έναρξη του θαυμασμού της ύπαρξής τους, της ύπαρξης του κόσμου και ημών των ιδίων. Είναι το σημείο της ευγνωμοσύνης, το σημείο του επόμενου βήματος προς την εξέλιξη και την αυτοπραγμάτωση μας.

Αυτό λοιπόν που προσπαθούμε να επιτύχουμε είναι να φτάσουμε στο σημείο συνειδητοποίησης που έφτασε ο φανταστικός ήρωας του Ντίκενς. Σοκαριζόμαστε ξανά και ξανά προσδοκώντας να πλησιάσουμε στην τελειότητα. Αυτό που ξεχνάμε είναι ότι αυτό απαιτεί σκέψη και εργασία με εμάς τους ίδιους, με τους φόβους και τις ανασφάλειές μας.

Το παρελθόν δεν βρίσκεται στη μνήμη μας απλά για να μας κάνει να πονάμε αλλά για να μπορέσουμε να αντλήσουμε όλη τη γνώση που χρειαζόμαστε για να έχουμε ένα γεμάτο, ασφαλές και ευτυχισμένο μέλλον. Το σημείο που μπορούμε να διδαχτούμε από το παρελθόν και να προχωρήσουμε στο καλύτερο μέλλον είναι το σημείο που στεκόμαστε τώρα: το παρόν. Είναι το μόνο σημείο που μπορούμε να επιλέξουμε οτιδήποτε, το σημείο που είμαστε ζωντανοί.

Πάντα θα υπάρχει εκεί ο θάνατος να μας υπενθυμίζει τη σωματική μας πορεία προς αυτόν. Η ιδέα του όμως μπορεί να σώσει τη ζωή μας.

Πηγή: http://pbroumis.gr/life-through-fear-of-death/

Sir Ken Robinson – Αλλαγή των εκπαιδευτικών προτύπων

Μία άκρως ενδιαφέρουσα ανάλυση για την εκπαίδευση, από ομιλία του Sir Ken Robinson, που αναφέρεται στην ανάγκη αλλαγής των εκπαιδευτικών προτύπων και όχι μόνο…

Μουσική και μνήμη: 5 νέες ψυχολογικές μελέτες

Μουσική και μνήμη: βοηθά την εκμάθηση ξένων γλωσσών, βοηθά τραυματισμένους εγκέφαλους να θυμούνται, προκαλούν ευρεία ενεργοποίηση του εγκέφαλου και άλλα…

Η μουσική και η μνήμη έχουν μία εξαιρετικά ισχυρή σύνδεση. Η ακρόαση ενός παλιού τραγουδιού μπορεί να σε πάει δεκαετίες πίσω τόσο γρήγορα όσο το ανοιγοκλείσιμο των ματιών. Πέντε πρόσφατες μελέτες ψυχολογίας αποδεικνύουν τη στενή σχέση μεταξύ μουσικής και μνήμης και εντυπωσιάζουν…:

1.Το τραγούδι βοηθά στην εκμάθηση ξένων γλωσσών

Η σύνδεση μεταξύ μουσικής και μνήμης είναι τόσο δυνατή που μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε μία ξένη γλώσσα.

Έρευνα από τον Lydke (2013) διαπίστωσε πως οι άνθρωποι που προσπαθούν να μάθουν Ουγγρικά (μια γνωστή δύσκολη γλώσσα) είχαν καλύτερα αποτελέσματα τραγουδώντας τις Ουγγρικές φράσεις αντί απλά να τις προφέρουν.

Οι ερευνητές πιστεύουν πως η μελωδία μπορεί να προσφέρει έξτρα στοιχεία που βοηθούν στην ενσωμάτωση τους στη μνήμη.

2.Μουσική και μνήμη: ο τραυματισμένος εγκέφαλος

Οι άνθρωποι που έχουν υποστεί τραυματικές βλάβες στον εγκεφαλικό χώρο (Traumatic Brain Injuries – TBI), όπως σε κάποιο αυτοκινητιστικό ατύχημα, συχνά έχουν προβλήματα με τη μνήμη.

Η μουσική δοκιμάζεται ολοένα και περισσότερο ως ένας τρόπος για να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση ξεχασμένων αυτοβιογραφικών αναμνήσεων.

Μια πρόσφατη μελέτη είχε συμμετέχοντες που είχαν υποστεί σοβαρές ΤΒΙ να ακούν τραγούδια από τη ζωή τους για να δουν τι αναμνήσεις είχαν προκληθεί (Baird & Sampson, 2013).

Οι αναμνήσεις που επέστρεψαν ήταν κυρίως ανθρώπων ή περιόδων της ζωής τους και ήταν σε γενικές γραμμές παρόμοιες με εκείνες που προκλήθηκαν σε ελεγχόμενους συμμετέχοντες που δεν είχαν ΤΒΙ.

Σε σύγκριση με τη χρήση μιας τυποποιημένης συνέντευξης – την Αυτοβιογραφική Συνέντευξη Μνήμης- η αναπαραγωγή Νο 1 επιτυχιών σε ανθρώπους που υποφέρουν από TBI ήταν πιο αποτελεσματική στην πρόκληση μνημών.

3.Διαδεδομένη ενεργοποίηση του εγκεφάλου

Ένας από τους λόγους που η σχέση μουσικής και μνήμης είναι τόσο ισχυρή είναι ότι ενεργοποιεί μεγάλες περιοχές του εγκεφάλου.

Μια πρόσφατη μελέτη απεικόνισης του εγκεφάλου διαπίστωσε ότι η μουσική ενεργοποίησε τις ακουστικές, κινητικές και συναισθηματικές περιοχές (Alluri et al., 2013).

Η μελέτη διαπίστωσε ότι είτε οι συμμετέχοντες άκουγαν Beatles είτε Vivaldi, ήταν ενεργοί οι ίδιοι τομείς του εγκεφάλου.

Οι κινητικές περιοχές επεξεργάζονται τον ρυθμό, οι ακουστικές περιοχές επεξεργάζονται τον ήχο, ενώ οι συναισθηματικές περιοχές συνδέονται με τα συναισθήματα.

4.Η μουσική μπορεί να σας πάει πίσω δύο γενιές

Οι κλασικές επιτυχίες μπορούν εύκολα να σας πάνε πίσω στην εφηβεία και τα είκοσι σας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ιδιαίτερα έντονες αναμνήσεις αυτής της περιόδου στη ζωή τους – οι ψυχολόγοι το έχουν ονομάσει «σκούντηγμα αναμνήσεως».

Με έκπληξη επίσης, μια μελέτη έχει δείξει ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν μίνι αναμνήσεις για τη μουσική που ακούνε οι γονείς τους, ακόμα και για τη μουσική των παππούδων τους (Krumhansl & Zupnick, 2013).

Η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Carol Lynne Krumhansl, εξήγησε:

“Η μουσική που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά διαμορφώνει αυτοβιογραφικές μνήμες, προτιμήσεις και συναισθηματικές αποκρίσεις, ένα φαινόμενο που ονομάζουμε «σκούντηγμα αναμνήσεως».
Αυτά τα νέα ευρήματα δείχνουν τον αντίκτυπο της μουσικής στην παιδική ηλικία και πιθανώς αντανακλούν την επικράτηση της μουσικής στο σπιτικό περιβάλλον”.

Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι δεν χρειάζεται καν να ακούσουμε τη μελωδία για να ενεργοποιηθεί η σχέση μεταξύ μουσικής και μνήμης – οι λέξεις είναι αρκετές (Cady et al., 2008).

Για μια ολόκληρη γενιά, οι λέξεις “ice, ice baby” και για μια άλλη γενιά “… living in the gangsta’s paradise” αρκούν για να τους πάρουν πίσω στο χρόνο.

5.Μια μοναδική μουσική ψευδαίσθηση

Η δύναμη της σύνδεσης μεταξύ μουσικής και μνήμης είναι μερικές φορές τρομακτική.

Μια πρόσφατη μελέτη από τη Frontiers in Neurology ανέφερε την περίπτωση μιας γυναίκας που, μια νύχτα, ξαφνικά άρχισε να ακούει μουσική να παίζει στο κεφάλι της, σαν ένα είδος εσωτερικού, ασταμάτητου jukebox (Vitorovic & Biller, 2013). Το πρόβλημα συνεχίστηκε για μήνες.

Όταν σιγοτραγούδησε τα τραγούδια στον σύζυγό της, αυτός αναγνώρισε μερικά από αυτά, αλλά η ίδια δεν ήξερε τι είναι ή από πού ήρθαν.

Φαινόταν ότι τα τραγούδια ήταν τόσο βαθιά ριζωμένα στη μνήμη της, που δεν γνώριζε συνειδητά ότι τα ήξερε. Ήρθαν μόνο στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια αυτών των νυχτερινών ψευδαισθήσεων.

Έλαβε αντιεπιληπτική θεραπεία με φάρμακα και τα συμπτώματά της βελτιώθηκαν λίγο.

Αυτή είναι η μόνη γνωστή περίπτωση αυτού του είδους μουσικής ψευδαίσθησης.

Τελειώνοντας καταλήγουμε στο ίδιο συμπέρασμα: Οι δυνατότητες του εγκεφάλου συνεχίζουν να εντυπωσιάζουν τους επιστήμονες και υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος μέχρι την πληρη κατανόηση του.

Περισσότερα για τη μνήμη: Μνήμη και ανάκληση

Πηγή: http://www.spring.org.uk/2013/12/music-and-memory-5-awesome-new-psychology-studies.php