Cocktail Party Effect

Για τους ψυχολόγους το «cocktail party effect» είναι η εντυπωσιακή και υποτιμημένη ικανότητα να συντονίζουμε την προσοχή μας σε μία μόνο φωνή μέσα σε ένα πλήθος. Όταν βαριόμαστε τον συνομιλητή μας σ’ ένα πάρτι, χρησιμοποιούμε ένα πολύ έξυπνο τέχνασμα: αφήνουμε την ακουστική μας προσοχή να περιπλανηθεί στο δωμάτιο.

Ισως αυτοί που κρυφακούν κατ’ εξακολούθηση γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους πόσο ιδιαίτερη είναι αυτή η ικανότητα. Ακόμα κι αυτοί όμως μπορεί να εκπλαγούν – και να ανησυχήσουν – με το πόσα μπορούμε να χάσουμε από τις φωνές που αποφασίζουμε να μην ακούσουμε.

Κλείσε τα μάτια σου και συγκεντρώσου

Η ικανότητά μας να ξεχωρίζουμε τη μία συζήτηση από την άλλη αποδείχτηκε με πολύ ωραίο τρόπο σε μία κλασσική μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τον Colin Cherry στο Imperial College London (1953). Ο Cherry χρησιμοποίησε μία απλή μέθοδο, παίζοντας δύο διαφορετικά μηνύματα σε ανθρώπους την ίδια χρονική στιγμή, κάτω από διάφορες συνθήκες. Κάνοντάς το, ανακάλυψε το πόσο καλοί είμαστε στο να φιλτράρουμε το τι ακούμε.

Στο πρώτο σετ πειραμάτων έπαιζε δύο διαφορετικά μηνύματα που ακούγονταν και από τα δύο αυτιά του ίδιου προσώπου, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να ‘παρακολουθήσουν’ το ένα από τα δύο μηνύματα που άκουγαν με το να το εκφωνούν δυνατά και μετέπειτα με το να το γράφουν.

Για να ολοκληρώσουν αυτή την εργασία, αναφέρει ο Cherry, οι συμμετέχοντες έπρεπε να κλείσουν τα μάτια τους και συγκεντρωθούν πάρα πολύ. Όταν το έκαναν μπορούσαν, με προσπάθεια, και ακούγοντας τα κομμάτια ξανά και ξανά, να διαχωρίσουν τα μηνύματα μεταξύ τους.

Με τα δύο ηχητικά να είναι παρόντα ταυτόχρονα, καθώς το ίδιο πρόσωπο στεκόταν μπροστά τους και έλεγε δύο διαφορετικά πράγματα την ίδια στιγμή, η εργασία φαινόταν πολύ δύσκολη αλλά ακόμα κι έτσι εφικτή. Πιέζοντας τους συμμετέχοντες περισσότερο, ο Cherry ανακάλυψε πως μπορούσε να μπερδέψει τους ακροατές μόνο με το να έχουν και τα δύο μηνύματα εντελώς παράλογες κοινοτοπίες. Μόνο τότε οι συμμετέχοντες δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν τα μηνύματα μεταξύ τους.

Σε ακούω δυνατά και καθαρά

Η πραγματική έκπληξη ωστόσο ήρθε στο δεύτερο σετ πειραμάτων. Σ’ αυτά ο Cherry τροφοδοτούσε ένα μήνυμα στο αριστερό αυτί και ένα στο δεξί αυτί – και αυτή τη φορά τα μηνύματα ήταν ηχογραφημένα από το ίδιο πρόσωπο.

Ξαφνικά οι συμμετέχοντες βρήκαν αυτή την εργασία απίθανα εύκολη. Πράγματι πολλοί ξαφνιάστηκαν από το πόσο εύκολα και με ακρίβεια μπορούσαν να επικεντρωθούν είτε στο ένα είτε στο άλλο μήνυμα και ακόμα, να μπορούν να εναλλάσσονται  ανάμεσα στα δύο. Πλέον δεν χρειαζόταν να κλείσουν τα μάτια και να σφίξουν το μέτωπο τους – ήταν πολύ ευκολότερο.

Αυτό που βίωναν οι συμμετέχοντες είναι πολύ κοντινότερο σε αυτό που βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι όταν επιλέγουν μία συζήτηση μέσα στο πλήθος. Σε μία συγκέντρωση οι άνθρωποι είναι ολόγυρά μας και οι συζητήσεις τους έρχονται από πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Φαίνεται πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την πληροφορία και να απορρίψουμε τα πάντα εκτός από αυτό που μας ενδιαφέρει.

Με συγχωρείτε, τι λέγατε;

Παρόλο που είμαστε φανταστικά καλοί στο να συγχρονιζόμαστε σε μία συζήτηση μεταξύ πολλών, φαίνεται πως μπορούμε να αφομοιώσουμε πολύ μικρή πληροφορία από τις συζητήσεις που απορρίπτουμε. Είναι εκείνο το σημείο που μπορούμε να ντροπιαστούμε.

Ο Cherry ανακάλυψε ότι οι συμμετέχοντες πήραν απροσδόκητα λίγη από την πληροφορία που τους δινόταν από το ‘αυτί που απέρριπτε’,  συχνά αποτυγχάνοντας να επισημάνουν ακόμα και  κραυγαλέες αλλαγές στο μήνυμα που δεν πρόσεχαν. Όταν ρώτησε τους συμμετέχοντες έπειτα:

• Δεν μπορούσαν να επισημάνουν μια απλή φράση από το αυτί που απέρριπταν.
• Δεν ήταν σίγουροι/ες αν η γλώσσα που άκουγαν από το αυτί που απέρριπταν ήταν Αγγλικά.
• Απέτυχαν να επισημάνουν πότε άλλαξε σε Γερμανικά.
• Οι περισσότεροι/ες δεν μπορούσαν να επισημάνουν πότε η ομιλία στο αυτί που απέρριπταν έπαιζε αντίστροφα (αν και μερικοί/ες ανέφεραν πως ακουγόταν κάπως παράξενα).

Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαφορετικών συνθηκών που δοκιμάστηκαν υπήρχαν μόνο δύο διαστάσεις ομιλίας στο αυτί που απέρριπταν και που μπορούσαν οι συμμετέχοντες να αναγνωρίσουν αξιόπιστα. Η πρώτη ήταν όταν η ομιλία συγκρινόταν με έναν τόνο, η δεύτερη όταν ο ομιλητής άλλαζε ξαφνικά από άντρα σε γυναίκα.

Αυτό δεν προμηνύει κάτι καλό για τους ανθρώπους που έχουν τη συνήθεια να αποσυντονίζονται από συζητήσεις που χάνουν ενδιαφέρον (ξέρεις πολύ καλά ποιος είσαι!). Αν πραγματικά ακούς κάποιον άλλο, είναι πιθανό να μην ακούσεις λέξη από αυτά που σου λένε απευθείας. Μια μελέτη έδειξε πως τα 2/3 των ανθρώπων  δεν επισημαίνουν καν το όνομά τους, όταν αυτό ‘περνάει αθόρυβα’ μέσα από μία συζήτηση που δεν προσέχουν.

Σας προειδοποιήσαμε!!!

 

Found on: http://www.spring.org.uk/2009/03/the-cocktail-party-effect.php

[messenger url=”https://www.facebook.com/numinous.eu/” hide_cover=”false” lagre_header=”false” button=”Αποστολή μηνύματος μέσω Facebook Messenger”]