Μουσική και μνήμη: 5 νέες ψυχολογικές μελέτες

Μουσική και μνήμη: βοηθά την εκμάθηση ξένων γλωσσών, βοηθά τραυματισμένους εγκέφαλους να θυμούνται, προκαλούν ευρεία ενεργοποίηση του εγκέφαλου και άλλα…

Η μουσική και η μνήμη έχουν μία εξαιρετικά ισχυρή σύνδεση. Η ακρόαση ενός παλιού τραγουδιού μπορεί να σε πάει δεκαετίες πίσω τόσο γρήγορα όσο το ανοιγοκλείσιμο των ματιών. Πέντε πρόσφατες μελέτες ψυχολογίας αποδεικνύουν τη στενή σχέση μεταξύ μουσικής και μνήμης και εντυπωσιάζουν…:

1.Το τραγούδι βοηθά στην εκμάθηση ξένων γλωσσών

Η σύνδεση μεταξύ μουσικής και μνήμης είναι τόσο δυνατή που μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε μία ξένη γλώσσα.

Έρευνα από τον Lydke (2013) διαπίστωσε πως οι άνθρωποι που προσπαθούν να μάθουν Ουγγρικά (μια γνωστή δύσκολη γλώσσα) είχαν καλύτερα αποτελέσματα τραγουδώντας τις Ουγγρικές φράσεις αντί απλά να τις προφέρουν.

Οι ερευνητές πιστεύουν πως η μελωδία μπορεί να προσφέρει έξτρα στοιχεία που βοηθούν στην ενσωμάτωση τους στη μνήμη.

2.Μουσική και μνήμη: ο τραυματισμένος εγκέφαλος

Οι άνθρωποι που έχουν υποστεί τραυματικές βλάβες στον εγκεφαλικό χώρο (Traumatic Brain Injuries – TBI), όπως σε κάποιο αυτοκινητιστικό ατύχημα, συχνά έχουν προβλήματα με τη μνήμη.

Η μουσική δοκιμάζεται ολοένα και περισσότερο ως ένας τρόπος για να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση ξεχασμένων αυτοβιογραφικών αναμνήσεων.

Μια πρόσφατη μελέτη είχε συμμετέχοντες που είχαν υποστεί σοβαρές ΤΒΙ να ακούν τραγούδια από τη ζωή τους για να δουν τι αναμνήσεις είχαν προκληθεί (Baird & Sampson, 2013).

Οι αναμνήσεις που επέστρεψαν ήταν κυρίως ανθρώπων ή περιόδων της ζωής τους και ήταν σε γενικές γραμμές παρόμοιες με εκείνες που προκλήθηκαν σε ελεγχόμενους συμμετέχοντες που δεν είχαν ΤΒΙ.

Σε σύγκριση με τη χρήση μιας τυποποιημένης συνέντευξης – την Αυτοβιογραφική Συνέντευξη Μνήμης- η αναπαραγωγή Νο 1 επιτυχιών σε ανθρώπους που υποφέρουν από TBI ήταν πιο αποτελεσματική στην πρόκληση μνημών.

3.Διαδεδομένη ενεργοποίηση του εγκεφάλου

Ένας από τους λόγους που η σχέση μουσικής και μνήμης είναι τόσο ισχυρή είναι ότι ενεργοποιεί μεγάλες περιοχές του εγκεφάλου.

Μια πρόσφατη μελέτη απεικόνισης του εγκεφάλου διαπίστωσε ότι η μουσική ενεργοποίησε τις ακουστικές, κινητικές και συναισθηματικές περιοχές (Alluri et al., 2013).

Η μελέτη διαπίστωσε ότι είτε οι συμμετέχοντες άκουγαν Beatles είτε Vivaldi, ήταν ενεργοί οι ίδιοι τομείς του εγκεφάλου.

Οι κινητικές περιοχές επεξεργάζονται τον ρυθμό, οι ακουστικές περιοχές επεξεργάζονται τον ήχο, ενώ οι συναισθηματικές περιοχές συνδέονται με τα συναισθήματα.

4.Η μουσική μπορεί να σας πάει πίσω δύο γενιές

Οι κλασικές επιτυχίες μπορούν εύκολα να σας πάνε πίσω στην εφηβεία και τα είκοσι σας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ιδιαίτερα έντονες αναμνήσεις αυτής της περιόδου στη ζωή τους – οι ψυχολόγοι το έχουν ονομάσει «σκούντηγμα αναμνήσεως».

Με έκπληξη επίσης, μια μελέτη έχει δείξει ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν μίνι αναμνήσεις για τη μουσική που ακούνε οι γονείς τους, ακόμα και για τη μουσική των παππούδων τους (Krumhansl & Zupnick, 2013).

Η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Carol Lynne Krumhansl, εξήγησε:

“Η μουσική που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά διαμορφώνει αυτοβιογραφικές μνήμες, προτιμήσεις και συναισθηματικές αποκρίσεις, ένα φαινόμενο που ονομάζουμε «σκούντηγμα αναμνήσεως».
Αυτά τα νέα ευρήματα δείχνουν τον αντίκτυπο της μουσικής στην παιδική ηλικία και πιθανώς αντανακλούν την επικράτηση της μουσικής στο σπιτικό περιβάλλον”.

Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι δεν χρειάζεται καν να ακούσουμε τη μελωδία για να ενεργοποιηθεί η σχέση μεταξύ μουσικής και μνήμης – οι λέξεις είναι αρκετές (Cady et al., 2008).

Για μια ολόκληρη γενιά, οι λέξεις “ice, ice baby” και για μια άλλη γενιά “… living in the gangsta’s paradise” αρκούν για να τους πάρουν πίσω στο χρόνο.

5.Μια μοναδική μουσική ψευδαίσθηση

Η δύναμη της σύνδεσης μεταξύ μουσικής και μνήμης είναι μερικές φορές τρομακτική.

Μια πρόσφατη μελέτη από τη Frontiers in Neurology ανέφερε την περίπτωση μιας γυναίκας που, μια νύχτα, ξαφνικά άρχισε να ακούει μουσική να παίζει στο κεφάλι της, σαν ένα είδος εσωτερικού, ασταμάτητου jukebox (Vitorovic & Biller, 2013). Το πρόβλημα συνεχίστηκε για μήνες.

Όταν σιγοτραγούδησε τα τραγούδια στον σύζυγό της, αυτός αναγνώρισε μερικά από αυτά, αλλά η ίδια δεν ήξερε τι είναι ή από πού ήρθαν.

Φαινόταν ότι τα τραγούδια ήταν τόσο βαθιά ριζωμένα στη μνήμη της, που δεν γνώριζε συνειδητά ότι τα ήξερε. Ήρθαν μόνο στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια αυτών των νυχτερινών ψευδαισθήσεων.

Έλαβε αντιεπιληπτική θεραπεία με φάρμακα και τα συμπτώματά της βελτιώθηκαν λίγο.

Αυτή είναι η μόνη γνωστή περίπτωση αυτού του είδους μουσικής ψευδαίσθησης.

Τελειώνοντας καταλήγουμε στο ίδιο συμπέρασμα: Οι δυνατότητες του εγκεφάλου συνεχίζουν να εντυπωσιάζουν τους επιστήμονες και υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος μέχρι την πληρη κατανόηση του.

Περισσότερα για τη μνήμη: Μνήμη και ανάκληση

Πηγή: http://www.spring.org.uk/2013/12/music-and-memory-5-awesome-new-psychology-studies.php